DE WHAGOLI GROEVE / POONA INDIA Georges Claeys

 DE VINDPLAATS VAN HET MOOIE BLAUWE MINERAAL “CAVANSIET” EN “PENTAGONIET”

​De Whagholi groeve,Poona, India, juni, 2004.
 
Wat voorafging:
In de late herfst van 1988, ontdekte men per toeval een blauwe kleur in calciet kristallen, die
na analysegedetermineerd zijn als fantoom kristallen. Men kon niet vermoeden dat het gaat om een van de spectaculairste vondsten uit de late jaren tachtig. Jaren later is dit bevestigd: het is een unieke vondst waarbij nog altijd mooie soorten op beurzen te zien zijn. Internationaal onderzoek en artikels in vakbladen bevestigen dit. Uit onderzoek uit de late jaren tachtig  word bevestigd dat alleen het mineraal cavansiet geanalyseerd is maar na tien jaren zal blijken dat ook “Pentagoniet” gevonden is. Eind de jaren 1960 zijn in de U.S.A. beide mineralen voor het eerst gevonden.
 
Eerste bezoek 1991
De Whagholi groeve , bij Poona, India.
De eerste specimens die gevonden zijn in 1989 laten niet vermoeden dat er later bijzonder mooie specimens van grote mineralogische waarde in deze groeve gevonden zijn .Wanneer arbeiders de eerste stukken bovenhalen zijn die vuil en smerig zodat van mooie aggregaten geen sprake is . Maar weldra is men zeker het hier om een der belangrijke vondsten uit de late jaren tachtig gaat. Dit word achteraf bevestigd.
Bij aanvang is er onderzoek en na enkele weken weet men met zekerheid dat het gaat om het mineraal cavansiet. Er volgen moeilijke onderhandelingen met de eigenaar om toelating te bekomen voor exploitatie. Dit veroorzaakt vertraging bij het onderzoek en men wil zekerheid over de ontginning van het terrein. Bij aanvang graaft me tot op een diepte van 1½ tot 3 m. Arbeiders proberen een put te maken van in een omtrek heeft van 3 op 3 m.. Hiervoor is een anderhalve maand werk nodig en dan is er een probleem van grondwater opgedoken.
Jaren later zal bevestigd worden dat er ook pentagoniet gevonden is.
 
Bezoek aan de groeve “Juni 2004 + november 2008
Het is sinds 1994 geleden dat ik nog een bezoek gebracht heb aan de Whagoli groeve en er is veel veranderd sedertdien.
De groeve is immens geworden dit door de ontginning van basalt voor wegenbouw *zie foto.
De groeve levert nog altijd mooie stilbiet met cavansiet of pentagoniet hoewel het vinden ervan meer beperkt is dan bij de ontsluiting in 1994. Maar dit bezoek blijft een spectaculaire ervaring des te meer omdat het tijdens de moesson seizoen is. Er word intens basalt ontgonnen en vrachtwagen rijden constant aan. Alleen bij uitdrukkelijk verzoek kan u toelating bekomen om de groeve te bezoeken.

CAVANSIET: Scheikundige eigenschap
 
SCHEIKUNDIGE FORMIJLE   : CaV5+Si4O11·4(H2O)
KRISTALGROEP                        : Orthorombisch
HARDHEID                                 : 3 tot 4
KLEUR                                         : schitterend groen tot diepblauw, ook hemelsblauw.
HABITUS                                     : Lang prismatische kristallen
      : Vaak rozetten tot bolvormige aggregaten
                                                     
Vindplaats gegevens                     : Deccan Traps basalt, Whagoli groeve Poona, India.
Voorkomend in een secondaire paragnese in basalt en andesite                       
Naam geveven en goedgekeurd    : Door IMA in het jaar 1967      
Samenstelling van de naam    :Afkomstig van de afkortingen calcium, vanadium en silikaat           
 
 
VINDPLAATSEN
Het mineraal wordt vaak samen met pentagoniet gevonden.Dat was zo bij een ontsluiting in de omgeving van Owyhee Dam in Malheur County OREGON. U.5.A. Ook in Micro-Mounts zijn er vindplaatsen bekend in Australië, maar de bekendste vindplaats is de Whagholi groeve, bij Poona India. Beide mineralen zijn te onderscheiden door hun kristalvorm maar niet door de chemische eigenschap, die hebben dezelfde chemische eigenschap .
 
 
CAVANSIET:
Behoord tot de CA-V-Silikaten met eenzelfde waterhoudende chemische verbinding en gaat het hier duidelijk om verschillende kristalstructuren, die bij X-stralen­ diffractie bevestigd word. Ook is het mogelijk door buigingsreflectie en kristaloptiek een onderscheid te maken. De kristallen van Poona hebben dezelfde structuur als de specimens afkomstig uit de staat Oregon in de U.S.A..
Naar de(C) as, langgerekte prismatische kristallen met de vlakken m(1l en d (lOl) en veelvuldig dubbeleindige kristallen die meestal speervormige rozetten vormen, ook tafelvormige kristallen van 0.5 mm.tot 2 cm met de pinacoid van het kristal. Soms begelied door kleine glasheldere romboëdrische calciet kristallen. Dit veroorzaakte twijfels waarbij het onderscheid met Pentagoniet moeilijk te bepalen is, maar onderzoekingen bevestig dat het wel degelijk om bet mineraal CAVANSIET gaat. Gedetermineerd zijn ook kristallen met merkwaardige afgeronde kanten.
De diepblauwe kleur in beide mineralen wordt veroor­zaakt door het aanwezigheid van vanadium. Vermeldenswaard is dat vanadium uiterst zeldzaam in een vulkanisch ge­steente. Hierbij zijn er nog vragen  o.a.wanneer en hoe het vanadium erin is terecht gekomen. Toch het is mogelijk aan de mobilisering in het vulkanisch gesteente uit te maken hoe het mineraal ontstaan is.
Een deskundig onderzoek met X-stralenditfraktie bevestigd dat het hier gaat om cavansiet gaat, alhoewel de kristalvorm veel gelijkenis vertoont met aragoniet, behoren die zeker niet tot deze groep.
Glasheldere grijsgroene heulandiet met dubbelbeeindigde witte stilbiet kristallen met bolvormige aggregaten van cavansiet
 
Nabeschouwing:
 
Jarenlang zijn mineralen kregen mineralen uit India allen de naam Poona toebedeeld dit blijkt niet te kloppen. De vindplaats van cavansiet behoord wel degelijk bij het grondgebied van het grootstedelijke gebied van Poona. Maar dit is maar een fractie van de vindplaatsen in het gebied dat zich uitstrekt over 250.000 vierkante kilometers.
Deze vindplaatsen behoren tot een immens basaltrijk gebied van 500.000 kilometers die ressorteert onder der naam “DECCAN TRAPS”. Hierbij behoren ook de steengroeven en vindplaatsen  in Bombay, Nasik en Jalgoan.
 
Sinds 1970 zijn mineralen  op onze beurzen te koop aangeboden. Vaak om hun mooi esthetisch uitzicht. Vaak door de combinatie van apophilliet met zeoliten. Vele van deze mooie specimens zijn in grote musea beland.
 
Groene apophylliet met witte stilbiet en mesoliet, apophyllite met stilbiet en roze calcedoon, groene dubbelbeeindigde stilbiet kristallen, veloursachtige aggregaten van okenite in mooie geoden, heldere apophylliet met prachtige oranje stilbiet kristallen, oranje en blauwkleurige kristallen van powelliet zijn maar een paar voorbeelden van recente ontsluitingen.
Nog jarenlang zullen de ontsluitingen op verschillende plaatsen in het gebied voor nieuwe vondsten zorgen.
 
 Dankwoord: Hierbij  bedank ik Dr. Arvind Bhale voor de bereidwillige medewerking.
Many thanks to Dr. Arvind Bhale for the helpful cooperation. Georges Claeys 13/04/2005

---